در این مقاله قصد داریم که شما را با کامپوزیت دندان ترکیبات آن و انواع کامپوزیت دندان آشنا کنیم پس تا انتهای مقاله در کلینیک دندان پزشکی مهر شریعتی همراهمان باشید.
کامپوزیت دندان رنگ طبیعی
کامپوزیت با رنگ طبیعی از ترکیب مواد پلیمری و ذرات سرامیکی یا شیشه‌ای تشکیل شده است. این ترکیبات باعث می‌شوند که کامپوزیت رنگ طبیعی داشته باشد و به راحتی به دندان‌های اطراف تطابق پیدا کند.
ترکیبات آن شامل:
- مواد پلیمری: مواد پلیمری که در کامپوزیت استفاده می‌شوند، به عنوان بینایی‌ها عمل می‌کنند و کامپوزیت را به یکپارچه‌ای با دندان متصل می‌کنند.
- ذرات سرامیکی یا شیشه‌ای: ذرات سرامیکی یا شیشه‌ای به کامپوزیت می‌دهد. این ذرات به عنوان رنگ‌دهنده‌ها عمل می‌کنند و باعث می‌شوند که کامپوزیت دندان به رنگ دندان‌های اطراف تطابق پیدا کند.
دوام کامپوزیت دندان
- کیفیت مواد: استفاده از مواد با کیفیت و مطابق با استانداردهای پزشکی، تاثیر مستقیم در دوام ترمیم دارد.
- تکنیک انجام ترمیم: حرفه‌ای بودن دندانپزشک و انجام ترمیم به صورت صحیح و دقیق، می‌تواند تأثیر زیادی بر دوام کامپوزیت داشته باشد.
- محیط دهانی: محیط دهان، شامل اسیدهای معده، عوامل باکتریایی و نیروهای بارگذاری بر روی دندان‌ها می‌تواند بر دوام کامپوزیت تأثیرگذار باشد.
- مراقبت‌های دندانی: حفظ بهداشت دهان و دندان‌ها، رعایت نکات بهداشتی و پیگیری مراقبت‌های دندانی می‌تواند عمر طولانی‌تری برای ترمیم کامپوزیت فراهم کند.
انواع کامپوزیت دندان ونیر
کامپوزیت و ونیرها دو نوع مختلف ترمیم دندان هستند که از مواد مختلف تشکیل می‌شوند. این دو نوع به شرح زیر هستند:
-
کامپوزیت دندان:
کامپوزیت یک نوع ماده‌ی رزینی‌است که برای ترمیم محل‌های خراب یا ترک خورده در دندان‌ها استفاده می‌شود. این ماده از ترکیب مواد پلیمری و ذرات سرامیکی یا شیشه‌ای تشکیل شده است که رنگ مشابه دندان‌ها دارد. کامپوزیت‌ها از نظر رنگی طبیعی به دندان می‌چسبند و به طور دائمی با دندان ادغام می‌شوند.
-
ونیرها (Veneers):
ونیرها نوعی پوشش نازک و سفت هستند که بر روی سطح جلویی دندان‌ها قرار می‌گیرند. این پوشش‌ها از موادی مانند پرسلن یا کامپوزیت تهیه می‌شوند. ونیرها می‌توانند به دلیل رنگی که برای آن‌ها انتخاب می‌شود، دندان‌ها را زیباتر نشان دهند و همچنین مشکلاتی مانند لکه‌های دندان یا فاصله‌های بین دندان‌ها را نیز پوشش دهند.
انتخاب بین کامپوزیت و ونیرها بستگی به معایب و مزایای هر یک، و نیازها و شرایط شما دارد. برای انتخاب صحیح، بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کنید تا بهترین گزینه برای شما مشخص شود.
کامپوزیت سفید یخچالی
اصطلاح “کامپوزیت دندان سفید یخچالی” به ترمیم‌های دندان با استفاده از کامپوزیت‌هایی اشاره دارد که ابتدا سفیدند و به محض اعمال حرارت یا تغییر در دما، مثلاً با استفاده از یخچال، رنگ به آن‌ها بازگردانده می‌شود. این نوع کامپوزیت‌ها به عنوان “ترمیم‌های دندانی ترموکرومیک” شناخته می‌شوند.
وقتی که دندانپزشک کامپوزیت سفیدند را بر روی دندان معمولاً در محل‌هایی که با دیدار مستقیم ظاهر هستند، مثل دندان‌های جلویی، اعمال می‌کند، آن‌ها ابتدا سفید هستند و با گذشت زمان و تغییرات دما (مثلاً با نوشیدن مایعات گرم یا مصرف غذاهای گرم) رنگ به طور طبیعی به آن‌ها باز می‌گردد و به رنگ دندان‌های اطراف تطابق می‌یابد.
این ویژگی به کامپوزیت‌ها اجازه می‌دهد که در نتیجه نهایی، ترمیم دندان‌ها با رنگ طبیعی و طولانی‌مدت تطابق داشته باشند و از زیبایی دندان‌ها حفظ شود. این نوع کامپوزیت‌ها بیشتر برای ترمیم دندان‌های جلویی که با نگاه‌های اولیه قابل مشاهده هستند، استفاده می‌شوند.
کامپوزیت دندان سرامیکی
در موارد کلی، می‌توان گفت که کامپوزیت‌های دندانی سرامیکی معمولاً از ترکیب مواد پلیمری و ذرات سرامیکی تشکیل شده‌اند.
این نوع کامپوزیت‌ها از دو عنصر اصلی تشکیل می‌شوند:
- ماتریس پلیمری: که به عنوان یک بینایی عمل می‌کند و کامپوزیت را به دندان متصل می‌کند.
- ذرات سرامیکی: این ذرات سرامیکی به عنوان رنگ‌دهنده‌ها عمل می‌کنند و باعث می‌شوند کامپوزیت دندان سرامیکی به رنگ دندان‌های اطراف تطابق پیدا کند.
کامپوزیت‌های دندانی سرامیکی می‌توانند برای ترمیم دندان‌های جلویی که نیاز به رنگ طبیعی و زیبایی بالا دارند، استفاده شوند. این نوع کامپوزیت‌ها به عنوان یک گزینه زیبا و مقاوم برای ترمیم دندان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کامپوزیت دندان صدفی
در دندان‌پزشکی، اصطلاح “کامپوزیت دندان صدفی” معمولاً به کامپوزیت‌هایی اشاره دارد که شباهت رنگی به صدف دارند. این نوع کامپوزیت‌ها برای ترمیم دندان‌ها با رنگ طبیعی و زیبا استفاده می‌شوند و تلاش می‌کنند تا به شکل و رنگ دندان‌های طبیعی به خوبی تطابق پیدا کنند.
کامپوزیت‌های دندان صدفی به عنوان یک نوع از کامپوزیت‌های دندانی با رنگ طبیعی ساخته می‌شوند. این کامپوزیت‌ها شامل ترکیبی از مواد پلیمری و ذرات سرامیکی یا شیشه‌ای هستند که به رنگ دندان‌های اطراف می‌پیوندند.
برای مراقبت‌های دندانی معمولاً از چه کامپوزیت‌هایی استفاده می‌شود؟
معمولا ار کامپوزیت رنگ دندان صدفی استفاده می‌کنند تا در ترمیم دندان‌های جلویی یا محل‌های قابل مشاهده دیگر از دندان‌ها استفاده کنند. این نوع کامپوزیت‌ها برای ایجاد نتیجه‌های زیبا و طبیعی بسیار مفید هستند و بیشتر به منظور بهبود ظاهر دندان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در هر صورت، اگر مایل به ترمیم دندان‌های خود با کامپوزیت دندان صدفی یا هر نوع دیگری هستید، بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کنید تا بهترین روش ترمیم دندان متناسب با نیازهای شما مشخص شود.
کامپوزیت دندان سوئیسی
کامپوزیت‌های دندانی سوئیسی، به عنوان یک نوع از کامپوزیت‌های دندانی با کیفیت بالا شناخته می‌شوند که توسط شرکت‌های سوئیسی تولید می‌شوند. ویژگی این نوع کامپوزیت‌ها:
- زیبایی: کامپوزیت‌های دندان سوئیسی از رنگهای طبیعی دندان‌ها بهره می‌برند و به خوبی به دندان‌ها تطابق می‌یابند.
- مقاومت: این نوع کامپوزیت‌ها معمولاً دارای مقاومت بالا در برابر فشار و ضربه هستند و می‌توانند به عنوان ترمیم‌های دندانی مقاوم و پایدار مورد استفاده قرار بگیرند.
- انعطاف‌پذیری: کامپوزیت‌های دندان سوئیسی انعطاف‌پذیری بالایی دارند که به دندان‌ها اجازه می‌دهد تا در حرکت‌های طبیعی دهان انعطاف کنند.
- سازگاری: این کامپوزیت‌ها با بافت‌های دندانی سازگاری دارند و معمولاً تحت بار سفت و مقاوم هستند.
مقایسه‌ی کامپوزیت با لمینیت
کامپوزیت‌ها و لمینیت‌ها هر دو نوع ترمیم دندانی هستند که برای بهبود ظاهر دندان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما این دو روش تفاوت‌هایی دارند:
کامپوزیت دندان:
- ترمیم‌های کامپوزیت دندان معمولاً مستقیماً در دهان انجام می‌شود و مواد پلیمری و ذرات سرامیکی یا شیشه‌ای به دندان متصل می‌شوند.
- برای ترمیم کوچکتر و تغییر رنگ و شکل دندان‌ها استفاده می‌شود.
- نیاز به حذف کمی از سطح دندان مورد نظر دارد تا محل ترمیم روی دندان بچسبد.
- میزان مقاومت بالا و مدت زمان مصرف نسبتاً کوتاه‌تری نسبت به لمینیت دارد.
- بیشتر به عنوان یک ترمیم فنری و بازسازی طبیعی دندان‌ها استفاده می‌شود.
لمینیت:
- لمینیت‌ها عموماً بیرون از دهان تهیه می‌شوند و سپس روی دندان‌ها چسبانده می‌شوند.
- برای اصلاح شکل، رنگ، اندازه و موقعیت دندان‌ها استفاده می‌شود.
- نیاز به حذف کمی از سطح دندان برای تهیه محل قرارگیری لمینیت دارد، اما این مقدار کمتر از کامپوزیت است.
- لمینیت‌ها نسبت به لثه و بافت‌های دهان سازگاری بیشتری دارند و معمولاً نیاز به مراقبت کمتری دارند.
- تغییرات شکل دندان‌ها با لمینیت‌ها نسبت به کامپوزیت‌ها دقیق‌تر و قابل پیش‌بینی‌تر است.
مراقبت از کامپوزیت دندان
مراقبت منظم از کامپوزیت دندان، باعث افزایش دوام و طول عمر ترمیم‌های دندانی شما می‌شود. در ادامه تعدادی از مراقبت‌هایی که می‌توانید برای کامپوزیت دندان خود انجام دهید را مشاهده می‌کنید:
- بهداشت دهانی منظم: دندان‌ها را دو بار در روز به مدت دو دقیقه مسواک بزنید و از نخ دندانی یا دندان‌خیاط (فلس) برای تمیز کردن فضای میان دندان‌ها استفاده کنید.
- استفاده از مسواک نرم: برای تمیز کردن کامپوزیت دندان‌ها و جلوگیری از خراشیدگی آن‌ها، از مسواک نرم استفاده کنید.
- محدودیت مصرف غذاها و نوشیدنی‌هایی که باعث رنگ‌گیری می‌شوند: اجتناب از مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌هایی مانند قهوه، چای، سوشی، سوسیس و کالباس و سایر مواد مورد استفاده در رنگ‌آمیزی دندان‌ها کمک می‌کند تا رنگ کامپوزیت دندان‌ها ثابت بماند.
- جلوگیری از جویدن اشیاء سفت و سخت: اجتناب از جویدن آب و حلقه‌های سیلیکونی یا هر شیء دیگر سفت و سخت که می‌تواند کامپوزیت را تحت فشار قرار داده و آن را آسیب بزند.
- انجام مراجعه‌های دوره‌ای به دندانپزشک: با مراجعه منظم به دندانپزشک و انجام تمیزکاری‌های دوره‌ای، سلامت کامپوزیت‌های دندانی خود را حفظ کنید و مشکلات را به موقع تشخیص دهید.
آیا کامپوزیت درد دارد؟
کامپوزیت معمولاً هنگام اعمال و ترمیم دندان، احساس درد نمی‌دهد. اما ممکن است پس از ترمیم دندان با کامپوزیت، در اولین زمان‌ها بعد از ترمیم، دندان حساسیت نسبت به حرارت یا سرما نشان دهد. این حساسیت معمولاً موقتی است و بعد از چند روز تا هفته کاهش می‌یابد.
در برخی موارد، اگر دندان‌های شما دچار ترمیم‌های عمیق‌تر باشند و نزدیک به عصب دندان باشند، احتمال دارد که درد موقتی بعد از ترمیم احساس کنید. این درد ممکن است به علت تحریک و حساسیت عصب دندان باشد و به مرور زمان بهبود می‌یابد.
در صورتی که درد پس از ترمیم دندان با کامپوزیت برای مدت طولانی ادامه داشته یا شدید باشد، بهتر است به دندانپزشک خود اطلاع دهید تا مورد بررسی قرار گیرد و در صورت نیاز، اقدامات لازم برای رفع مشکل انجام شود.
عوارض کامپوزیت دندان
کامپوزیت‌های دندانی از نظر عمومی به عنوان مواد ایمن و غیر سمی شناخته می‌شوند و بیشتر افراد بدون مشکل از آن‌ها بهره می‌برند. برخی از این عوارض ها عبارتند از :
- حساسیت: برخی افراد ممکن است به مواد کامپوزیت دندانی حساسیت داشته باشند. این حساسیت معمولاً به حرارت و سردی مرتبط است و می‌تواند برای مدت کوتاهی پس از ترمیم دندان با کامپوزیت ادامه داشته باشد.
- تغییر رنگ: در صورتی که از کامپوزیت دندان با رنگ نامناسب یا نامناسب برای دندان‌های شما استفاده شود، ممکن است رنگ آن‌ها با گذشت زمان تغییر کند و با دندان‌ها مطابقت نداشته باشد.
- شکست و خرابی: در مواردی که کامپوزیت دندان در معرض فشار یا ضربه قرار بگیرد، ممکن است شکسته یا خراب شود.
- نیاز به ترمیم مجدد: ترمیم‌های کامپوزیت دندان ممکن است با گذشت زمان و استفاده مکرر نیاز به ترمیم مجدد داشته باشند.
التهاب لثه در کامپوزیت
کامپوزیت دندان به طور مستقیم علت التهاب لثه نمی‌شود. اما در برخی موارد، اگر ترمیم دندان با کامپوزیت نامناسب انجام شود یا از مهارت لازم برخوردار نباشد، ممکن است ایجاد مشکلاتی در لثه‌ها و بافت‌های دور از دندان‌ها داشته باشد که منجر به التهاب لثه شود.
بعضی از مشکلات که می‌تواند با ترمیم‌های کامپوزیت رخ دهد و به التهاب لثه منجر شود،
برخی از علت‌های التهاب لثه در کامپوزیت
- لبه‌های ترمیم ناهنجار: اگر لبه‌های ترمیم‌های کامپوزیت با لثه تطابق نداشته باشند، می‌تواند بافت‌های لثه را آسیب دهد و التهاب را ایجاد کند.
- اندازه نامناسب ترمیم: ترمیم‌های کامپوزیت دندانی باید اندازه مناسبی داشته باشند و با دندان‌های اطراف به خوبی تطابق داشته باشند. اندازه نامناسب ترمیم می‌تواند مشکلات لثه‌ای ایجاد کند.
- عدم تمیزکاری دندان‌ها: اگر دندان‌ها پس از ترمیم کامپوزیتی به خوبی تمیز نشوند، باکتری‌ها می‌توانند در اطراف ترمیم جمع شده و باعث التهاب لثه شوند.
سیگار و کامپوزیت
سیگار می‌تواند تأثیرات منفی بر روی کامپوزیت‌های داشته باشد.برخی از عوارض‌های سیگار بر کامپوزیت عبارتند از:
- لکه‌ها و تغییر رنگ: ترکیب علیت سیگار با مواد دود سیگار می‌تواند باعث لکه‌ها و تغییر رنگ کامپوزیت‌های دندانی شود. این اثرات ممکن است باعث کاهش زیبایی و تطابق طبیعی کامپوزیت‌ها با دندان‌های اطراف شوند.
- افت کیفیت: مواد موجود در دود سیگار می‌توانند با کامپوزیت تعامل داشته باشند و باعث کاهش کیفیت آن‌ها شوند.
- خرابی سریع‌تر: سیگار باعث کاهش مقاومت کامپوزیت‌های دندانی در برابر فشار و ضربه می‌شود و ممکن است باعث خرابی سریع‌تر آن‌ها شود.
- التهاب لثه: مصرف سیگار می‌تواند باعث التهاب و خرابی لثه‌ها شود که ممکن است منجر به عدم موفقیت ترمیم‌های کامپوزیتی شود.
بوی بد دهان و کامپوزیت
بوی بد دهان یا هالیتوزیس ممکن است با کامپوزیت دندان همبستگی داشته باشد، اما خود کامپوزیت به طور مستقیم عامل اصلی بوی بد دهان نیست. بوی بد دهان معمولاً ناشی از باکتری‌ها و ذرات غذایی در دهان است.
در برخی موارد، اگر ترمیم کامپوزیتی دندانی بزرگی انجام شود و فضای بین دندان و کامپوزیت پر شود، ممکن است باکتری‌ها در این فضا تجمع کنند و باعث بوی بد دهان شوند.برای کاهش بوی بد دهان و حفظ ترمیم‌های کامپوزیتی دندان، مراقبت دهانی منظم و موثر اهمیت دارد.
کامپوزیت یرای افراد زیر ۱۸ سال
کامپوزیت در دوران زیر ۱۸ سال معمولاً برای ترمیم دندان‌ها استفاده می‌شود. این مواد برای ترمیم دندان‌های دائمی در افراد جوان و کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرند. کامپوزیت دندانی به عنوان جایگزینی زیبا و مقرون به صرفه برای ترمیم‌های دندانی با رنگ طبیعی معروف است. مزایای استفاده از کامپوزیت دندانی در افراد جوان و کودکان:
- رنگ طبیعی: کامپوزیت دندانی به خوبی به دندان‌ها تطابق پیدا می‌کند و رنگ طبیعی دندان‌ها را شبیه‌سازی می‌کند.
- محافظت از سلامت دندان‌ها: با ترمیم دندان‌ها با کامپوزیت دندانی، سلامت دندان‌ها حفظ می‌شود و تئوت کاری‌های بزرگ‌تر از ترمیم‌های کامپوزیتی کمتر نیاز است.
- مدت زمان مصرف کوتاه‌تر: ترمیم‌های کامپوزیتی عموماً نیاز به مدت زمان کمتری برای انجام دارند و افراد جوان به راحتی می‌توانند تحمل این فرآیند را داشته باشند.
کامپوزیت دندان روکش دار
کامپوزیت دندان روکش دار یکی از روش‌های ترمیم دندان است. این فرآیند به عنوان “ونیرهای کامپوزیتی” شناخته می‌شود. ونیرهای کامپوزیتی نوعی روکش زیبایی هستند که به سطح دندان‌ها چسبانده می‌شوند تا شکل، رنگ، اندازه و تراکم دندان‌ها را بهبود دهند.
ونیرهای کامپوزیتی معمولاً برای ترمیم دندان‌های مسند یا دندان‌های ایزوله به کار می‌روند. این ترمیم‌ها از مواد کامپوزیت دندانی تهیه می‌شوند که بعد از تطبیق با دندان‌های شما، روی سطح دندان چسبانده می‌شوند. ونیرهای کامپوزیتی به دلیل طبیعی و زیبایی‌اش برای بهبود ظاهر دندان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. از مزایای ونیرهای کامپوزیتی میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- بهبود ظاهر دندان‌ها: ونیرهای کامپوزیتی به شما امکان می‌دهند تا شکل و رنگ دندان‌های خود را به طور مطلوب تغییر دهید.
- حفظ سطح دندان‌ها: در برخی موارد، استفاده از ونیرهای کامپوزیتی نیاز به حذف مقدار کمی از سطح دندان‌ها دارد که نسبت به کاشی یا پورسلن‌های دندانی کمتر است.
- ترمیم غیرهماتون: ونیرهای کامپوزیتی برای ترمیم دندان‌های غیرهماتون مناسب هستند و می‌توانند شکل و رنگ دندان‌ها را تغییر دهند.
کامپوزیت دندان های بهم ریخته
کامپوزیت دندان های بهم ریخته به معنای ترمیم دندان‌هایی است که به هم متصل هستند و ترمیم‌های کامپوزیتی برای آن‌ها نیاز است. این موضوع به ویژه برای ترمیم دندان‌های ترک خورده، دچار سوراخ شده یا خرابی دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. مراحل لازم برای ترمیم دندان‌های بهم ریخته با کامپوزیت عبارتند از:
- تمیزکاری دندان: ابتدا دندان‌های بهم ریخته و محیط اطراف آن‌ها تمیز می‌شود تا از باکتری‌ها و ذرات غذایی پاک شود.
- برش و تمیزکاری سوراخ‌ها: اگر دندان‌ها دچار سوراخ شده باشند، سوراخ‌ها برش و تمیز می‌شوند تا دندان‌ها به درستی آماده ترمیم شوند.
- ترمیم دندان: کامپوزیت به رنگ مشابه دندان‌ها انتخاب می‌شود و بر روی سطح دندان‌ها قرار می‌گیرد. دندانپزشک شکل و رنگ کامپوزیت را به دقت با دندان‌های بهم ریخته مطابقت می‌دهد تا به نتیجه طبیعی برسد.
- خشکاندن و سفت شدن: پس از قرار دادن کامپوزیت، دندان‌ها با استفاده از لامپ خاص نوردهی می‌شوند تا کامپوزیت سفت شده و ترمیم نهایی به دندان‌ها چسبیده شود.
این فرآیند به طور عمومی در یک جلسه توسط دندانپزشک انجام می‌شود. بعد از ترمیم دندان‌ها، ممکن است به شما توصیه‌هایی در مورد مراقبت‌های دندانی منظم داده شود تا به مدت طولانی کارایی و ماندگاری ترمیم‌ها حفظ شود.
کامپوزیت فک بالا
کامپوزیت فک بالا، به عبارت دیگر کامپوزیت برای ترمیم دندان‌های موجود در فک بالا استفاده می‌شود. کامپوزیت دندانی ماده‌ای مانند رزین‌ها و مواد زجاجی می‌باشد که به دندان‌ها چسبیده می‌شود و رنگ و ظاهر طبیعی دندان‌ها را بازسازی می‌کند.
کاربرد کامپوزیت فک بالا
عموماً برای ترمیم دندان‌های دائمی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ترمیم‌ها در دندان‌های دائمی مسند، ترمیم سوراخ‌ها و خرابی‌های کوچک و متوسط دندان‌ها کاربرد دارند. با استفاده از کامپوزیت فک بالا، دندان‌ها به صورت زیبا و مقرون به صرفه ترمیم می‌شوند.
جمع بندی
در کل، اگر ترمیم کامپوزیت به درستی انجام شود و به مراقبت‌های دندانی مناسب توجه شود، می‌توان انتظار داشت دوام مناسبی برای کامپوزیت حاصل شد. اما این ترمیم‌ها ممکن است با گذشت زمان و نیازهای دهانی تعمیر یا تعویض شوند.